ปุ่มกระดูกในช่องปาก

           ปุ่มกระดูกในช่องปากมีชื่อเรียกต่างกันไปตามตำแหน่งที่พบ เช่น พบในบริเวณกึ่งกลางเพดานของขากรรไกรบน จะเรียกว่า Torus palatinus (รูปที่ 1) 

           พบที่บริเวณด้านชิดลิ้นของขากรรไกรล่าง จะเรียกว่า Torus mandibularis (รูปที่ 2) 

           หรือถ้าอยู่บริเวณด้านชิดแก้มจะเรียกว่า Exostosis (รูปที่ 3)โดยปุ่มกระดูกเหล่านี้เกิดจากการหนาตัวผิดปกติอย่างช้าๆ ของผิวกระดูก เมื่อโตถึงขนาดหนึ่งจะหยุดโตและคงอยู่เช่นนั้น อาจพบเป็นก้อนเดี่ยวๆ        หรือหลายก้อนติดกัน เริ่มพบได้วัยหนุ่มสาวขึ้นไป มักสัมพันธ์กับการใช้แรงบดเคี้ยว                                             รูปที่ 1 Torus palatinus                                                                 

                                                                    

                                                                                                            

            ปุ่มกระดูกงอกเหล่านี้ไม่ก่อให้เกิดอันตรายร้ายแรง หากแต่ก่อความรำคาญ หรือเมื่อได้รับแรงกระแทกจากอาหารแข็งหรือจากแปรงสีฟัน ทำให้เกิดแผลสร้างความเจ็บปวดได้ ในกรณีที่มีหลายก้อนติดกันมีซอกให้เศษอาหารตกค้างได้ เกิดการบูดเน่า เป็นสาเหตุของการมีกลิ่นปากอย่างหนึ่งหรือทำให้เหงือกอักเสบได้

            ในด้านการรักษานั้น ถ้าปุ่มกระดูกเหล่านี้มีขนาดเล็กและไม่ก่อให้เกิดปัญหาอะไร ก็ไม่จำเป็นต้องทำการรักษา แต่ถ้าก่อให้เกิดปัญหาดังที่กล่าวมาแล้ว หรือกรณีที่ต้องการใส่ฟันปลอมชนิดถอดได้ แล้วตำแหน่งของโครงสร้างฐานฟันปลอมจะต้องวางพาดผ่านปุ่มกระดูกเหล่านี้ ซึ่งอาจทำให้เป็นแผลจากแรงกดทับของฟันปลอม ก็ควรพิจารณาผ่าตัดตกแต่งเอาปุ่มกระดูกนี้ออก 

                                                         

                                                                รูปที่ 2 Torus mandibularis

                                                                        รูปที่ 3 Exostosis

ที่มา โดย ทพญ.นุชนาถ โอปิลันธน์ 

งานทันตกรรม คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี